Innovatieve Referentiezorg

Eerste kunstmitralisklep via katheter

Als pioniers op het gebied van hartchirurgie hebben de specialisten van campus Sint-Jan een belangrijke mijlpaal bereikt dit jaar. Op 17 februari 2022 plaatsten ze als eerste in Europa en de Verenigde Staten een verbeterd model van de kunstmitralisklep met behulp van de kathetertechniek.

Dit betekent dat patiënten met een lekkende mitralisklep nu een minder riskante behandelingsoptie hebben dan openhartchirurgie. Door de katheter te gebruiken, kunnen ze de hartklep bereiken zonder het hart stil te leggen, wat leidt tot een veel snellere en efficiëntere hersteltijd. Het hele proces werd zorgvuldig gepland met behulp van een 3D-print van het hart van de patiënt. Het team is enorm enthousiast over deze nieuwe techniek en de HighLife CLARITY-kunstklep.

Eerste nieuwe tricuspidalisklep via katheter

Op 17 november 2022 plaatste het cardioteam van het AZ Sint-Jan met succes voor het eerst een nieuwe tricuspidalisklep via de kathetertechniek bij een 63-jarige patiënte. Deze innovatieve methode werd gebruikt voor een lekkende klep aan de rechterkant van het hart en is minder riskant dan openhartchirurgie.

Wat deze ingreep uniek maakt, is dat de oude klep als "landingsbaan" voor de nieuwe klep wordt gebruikt, in tegenstelling tot de traditionele chirurgie waarbij de natieve klep wordt verwijderd. De tricuspidalisklep bevindt zich aan de rechterkant van het hart en wordt normaal gesproken niet vervangen via de kathetertechniek. Dr. Jan Van der Heyden, interventiecardioloog op campus Sint-Jan, benadrukt het belang van deze doorbraak en de voordelen voor patiënten met een lekkende tricuspidalisklep.

Duurzaamheid in het cathlab en afdeling cardiologie

Het cathlab van campus Sint-Jan heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan in hun langetermijnvisie. De dienst Cardiologie en het cathlab hechten veel waarde aan recyclage en afvalreductie.

Het cathlab verzamelt verwijderde hartstimulatoren, zoals pacemakers, interne defibrillatoren en hartmonitoren voor recyclage om kostbare hoogwaardige metalen te herwinnen en opnieuw als grondstof te kunnen inzetten. Ondanks dat het cathlab een van de grootste is van het land en dagelijks zo'n dertig patiënten behandelt, tracht het team afval zoveel mogelijk te beperken en bant wegwerp van de werkvloer waar dat kan. Zo werken ze bijvoorbeeld de zorgverlening aan één patiënt helemaal af vooraleer over te gaan naar een andere patiënt om overbodige handschoenwissels te vermijden. Voor hoofdverpleegkundige Andreia Guerreiro gaat duurzaamheid niet alleen over materiaal, maar ook over het ontlasten van het personeel. Ze reorganiseren ruimtes zodat ze de workflow mooi volgen en de verplaatsingen beperken.

Zorgpad hartfalen

Het AZ Sint-Jan implementeert jaarlijks nieuwe zorgpaden om de zorg voor patiënten te optimaliseren. Dit jaar introduceerde het ziekenhuis het Zorgpad Hartfalen op initiatief van dr. Sander Trenson. Het zorgpad biedt een gestroomlijnde en uniforme aanpak voor patiënten met hartfalen.

Hartfalen is een ziektebeeld waarbij er sprake is van klachten en/of klinische verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van het tekortschieten van de globale functie van het hart. De behandeling van hartfalen steunt op vijf mogelijke belangrijke pijlers, waaronder een combinatie van levensstijlaanpassingen, medicatie, implanteerbare toestellen, chirurgische of percutane ingrepen en cardiale revalidatie. Hoewel chronisch hartfalen een serieuze, ongeneeslijke aandoening is, kan een goede behandeling patiënten helpen een lang en gelukkig leven te leiden. Het Zorgpad Hartfalen zorgt ervoor dat de zorg voor patiënten op een gestructureerde en transparante manier wordt uitgevoerd, waarbij elke discipline weet wat er van hen verwacht wordt op elk moment. Het wekelijkse multidisciplinaire overleg bevordert bovendien een holistische benadering van elke patiënt.

Patiënt-specifieke tools voor enkelprotheses

Enkelprotheses zijn een relatief nieuw domein binnen de orthopedie en zitten momenteel aan hun derde generatie. Deze generatie heeft grote evoluties met zich meegebracht, waardoor problemen zoals infecties en het loslatingsfenomeen niet langer een issue zijn. Verder is de operatietijd en de hoeveelheid fluoroscopie nodig voor de ingreep met deze generatie enorm gedaald.

De nieuwe aanpak start met het nemen van een CT-scan van het lichaam van de patiënt. Met behulp van het Prophecy Preoperative Navigation System van Stryker kan de as van het onderbeen van de patiënt worden bepaald en kan er een prothese worden gekozen die het beste past bij de specifieke behoeften van de patiënt. Dit zorgt voor een geringe kans op loslating. Door patiënt-specifieke tools en mallen te gebruiken kan de prothese op de juiste manier worden geplaatst, waardoor problemen kunnen worden voorkomen en patiënten kunnen rekenen op een betere behandeling met een hogere succesrate.

Navigatiesysteem voor schouderprotheses

Op de afdeling orthopedie maken schouderchirurgen gebruik van een geavanceerd navigatiesysteem voor ongekende precisie. Door voorafgaand aan de operatie een CT-scan uit te voeren, kunnen we een gedetailleerd preoperatief plan opstellen. Het systeem biedt zelfs suggesties voor het operatieve plan en stelt de artsen in staat om de volledige ingreep visueel voor te bereiden.

Vooral bij complexe gevallen, waarbij elke millimeter telt, wordt dit systeem ingezet. Denk bijvoorbeeld aan situaties waarin botweefsel van de patiënt zelf nodig is voor een stevige prothesebasis. Het preoperatieve plan biedt een helder beeld van waar en hoeveel botweefsel nodig is, evenals de juiste prothese en benodigdheden. Tijdens de operatie worden camera's op het lichaam van de patiënt geplaatst, die de schouderomgeving nauwkeurig herkennen. Via een scherm of VR-bril wordt het preoperatieve plan op de omgeving geprojecteerd, zodat onze chirurgen het met uiterste precisie kunnen volgen. Met dit baanbrekende navigatiesysteem zetten we nieuwe standaarden voor succesvolle schouderprotheses.

Robot-geassisteerde knieprothesen

In het kader van het continu streven naar verbetering en optimalisatie van de orthopedische zorg, focusten de kniechirurgen van de dienst orthopedie van het AZ Sint-Jan zich het afgelopen jaar op verdere subspecialisatie en oppuntsteling van chirurgische protocols toegepast.

De optimalisatie van de Medical Referenced Predictive Gap Balancing-techniek bij het plaatsen van knieprothesen is een uitstekend voorbeeld. Deze techniek zorgt voor een maximale stabiliteit, herstel van de anatomie en behoud van de mobiliteit van de knie na prothesechirurgie. De standardisatie van deze techniek laat chirurgen toe om voorspelbaardere resultaten in stabiliteit en mobiliteit van knieprotheses te bekomen. Om de chirurgische precisie te bevorderen, stapt de dienst ook over op robot-geassisteerde totale knieprothesechirurgie. Deze geavanceerde robot is de eerste in zijn soort in België en een primeur in Europa. Deze robot vergroot de nauwkeurigheid van de prothesechirurgie. Dit jaar zijn ook op maat gemaakte prothesen geïntroduceerd. Als tijdens de pre-operatieve planning blijkt dat de anatomie van de knie te veel afwijkt voor standaardprothesen, wordt een op maat gemaakte prothese voorgesteld. Deze behandelingsoptie heeft internationaal veel aandacht gekregen en toont bemoedigende resultaten. Er wordt ook veel aandacht besteed aan de multidisciplinaire aanpak van prothese-gerelateerde infecties in samenwerking met de infectiologieafdeling. In het afgelopen jaar is de patiëntenzorg op dit gebied naar een hoger niveau getild.

Eerste longtrombectomie met interventieradiologie

Op de campus Sint-Jan hebben interventieradiologen de eerste percutane pulmonale trombectomie met succes uitgevoerd. Dit is een nieuwe behandelingsoptie voor acute massieve longembolie, die in de Verenigde Staten al uitgebreid is getest en nu ook beschikbaar is in een beperkt aantal Europese centra.

Deze techniek is veelbelovend omdat het risico op bloedingen wordt verminderd en de verblijfsduur op de dienst Intensieve Zorgen kan worden verkort. Longembolie treedt op wanneer bloedklonters de slagaders van de longen verstoppen. Tot nu toe was de behandeling meestal medicamenteus en ging gepaard met een verhoogd risico op bloedingen elders in het lichaam.

Nu is het mogelijk om de bloedklonters mechanisch te verwijderen of op te zuigen met behulp van een grote katheter die meestal via de lies wordt ingebracht. Deze behandelingsoptie is een doorbraak in de behandeling van acute massieve longembolie en kan het herstel van de patiënt verbeteren en de risico's op complicaties verminderen.